Vrede is een oud Germaanse woord dat sterk samenhangt met ‘vrijheid’, het wordt vaak gedefinieerd als “een staat van rust en harmonie” en als “een toestand waar geen oorlog is”. Dit laatste impliceert dat vrede en oorlog elkaars tegenpolen zijn. Dat er vrede is wanneer er geen oorlog is en oorlog, wanneer er geen vrede is. Zo kun je er zeker naar kijken, maar is er werkelijk een toestand waar er alleen vrede of alleen oorlog is?
Wanneer je de twee gaat bezien als aanvullende krachten, dan kunnen ze ook tegelijkertijd bestaan in harmonie met elkaar. Natuurlijk is het zo dat er op enig moment meer vrede zal bestaan en op een ander moment meer oorlog. Wanneer ze in harmonie met elkaar zijn, betekent dat er balans bestaat tussen deze twee grootheden. Het ontkennen van één van de twee creëert juist een staat van onbalans.
Vrede en oorlog bestaan op de drie niveaus:
- Het ik
- De ander
- De omgeving
Zoals altijd in de Aikidofilosofie begint het bij ik. Als er geen vrede is in en met het ik, kun je dan werkelijk in vrede leven met de ander en je omgeving?
Vele maatregelen omtrent het Conoravirus beperken de vrijheid van het ik. Naar een concert gaan, je verjaardag groots vieren, gezellig met je gezin naar een pretpark gaan is er nu niet bij. Omgaan met de ander is minder vanzelfsprekend en met meer dan twee anderen is het momenteel zelfs verboden. Zelfs in je eigen omgeving is het mogelijk minder makkelijk geworden om je vrij te bewegen nu kinderen en partner thuis zijn. Zit je alleen thuis, dan zorgt het gebrek aan sociale interactie er wellicht wel voor dat je je gevangen voelt en de muren op je af komen.
Zie je oorlog en vrede als tegenpolen, dan zou je kunnen zeggen dat op alle drie de bovengenoemde niveaus vrijheid ontbreekt en er dus een toestand van ‘oorlog’ is. Zie je oorlog en vrede echter in harmonie met elkaar, dan kun je, ook al is er momenteel wellicht wel sprake van fysiek vastzitten, de vrijheid van je geest, ook in deze tijd, zelf bepalen.
Denk hierbij eens aan de volgende citaten:
“Vrijheid is niet hetzelfde als ongebondenheid.” (Goethe)
Ofwel: ook al ben je beperkt in je fysieke bewegingen, dat betekent niet dat je niet vrij kunt zijn.
“Om vrij te zijn, gaat het niet zozeer om los te komen van de kettingen waarmee je vast zit, maar om te leven op een manier die anderen respecteert en de vrijheid van anderen vergroot.” (Mandela)
Anders gezegd gaat het er niet om dat je niet vastzit, maar om zo te leven dat vrijheid voor het ik en voor de ander worden vergroot.
Oefening:
De belangrijkste eerste stap is vrede te hebben met de situatie en tevreden te zijn met jouw ik hierin. Ga vandaag eens na wanneer je vrede ervaart/je vrij voelt in deze tijd van ‘gevangenschap’.
Liefde overwint alles.
Dank je wel Pieter. Dit is voor mij de grootste les in mijn leven: in innerlijke vrede blijven wat er ook maar buiten me gebeurt.
Mooi. Prachtig thema. Was gisteren met dit thema bezig, vanuit een utopische toekomstvisie die op linkedin was gepost. Mooi om hier ook de en/en te lezen. Zo had ik oorlog en vrede nog niet bezien.
Samen met Yadu Rai en Marthylan Fonk heb ik gewerkt aan het thema vrede en wij kwamen tot de volgende definitie van vrede die mooi aansluit bij deze post, nl.
“Peace is a state of personal well-being – heart and mind – in which humans are able to live
in harmony with others and the environment.”
In mijn ontwikkeling ook geleerd dat als ik een oordeel heb over oorlog, ik niet kan werken aan vrede.
Ik heb en wij hebben nu de mentale vrijheid om de situatie te accepteren en te besluiten hoe ik en we daar mee om ga(an). Ik ben zeer benieuwd om te ‘ont-dekken’ wat deze periode mij en ons gaat brengen en hoe ik en wij kunnen door ‘ont-wikkelen’.
“Vrijheid is niet hetzelfde als ongebondenheid”, een wijdverbreid misverstand inderdaad. Zoveel wijze inzichten in dit stuk!